Wędzenie na zimno to sztuka przekształcania świeżych ryb w delikatesy o głębokim, dymnym aromacie i jedwabistej konsystencji. W przeciwieństwie do szybkiego wędzenia na gorąco, ta tradycyjna metoda wymaga cierpliwości, precyzji i zrozumienia podstawowych zasad. Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak samodzielnie przyrządzić łososia, pstrąga czy węgorza godnego najlepszych wędzarni, ten przewodnik poprowadzi Cię przez cały proces - od wyboru świeżego surowca po pakowanie gotowej wędzonki.
Wędzenie na zimno to nie tylko metoda konserwacji - to tradycja kulinarna sięgająca wieków wstecz, gdy chłodny dym był jedynym sposobem na przedłużenie trwałości pokarmu. Dziś cenione jest za unikalne walory smakowe: delikatną strukturę, intensywny aromat drewna i subtelną nutę dymu, której nie uzyskasz innymi metodami. W tym artykule odkryjesz wszystkie sekrety tradycyjnego wędzenia na zimno - od teorii po praktykę, z uwzględnieniem najczęstszych błędów, które popełniają początkujący.
Czym Różni Się Wędzenie Na Zimno Od Gorącego?
To fundamentalne pytanie, które musisz zrozumieć, zanim zaczniesz wędzić. Wędzenie na zimno odbywa się w temperaturze 15-25°C przez 1-3 dni, natomiast wędzenie na gorąco w temperaturze 60-90°C przez 4-8 godzin. Ta różnica ma ogromny wpływ na konsystencję, smak i trwałość gotowego produktu.
Wędzenie na zimno nie "gotuje" ryby - zamiast tego powoli nasycza ją dymem, pozostawiając ją w stanie półsurowym (choć marynata z solą i czasem wystarczająco "wytrawi" białko, eliminując niebezpieczne bakterie). Efekt? Jedwabista, delikatna konsystencja - jak przy carpaccio z łososia, ale z intensywnym aromatem dymu. Wędzenie na gorąco natomiast gotuje rybę, tworząc jędrniejszą, bardziej "suchą" strukturę, idealną do sałatek czy bezpośredniego spożycia.
Kiedy wybrać wędzenie na zimno?
- Chcesz uzyskać delikatną, "luksusową" konsystencję (jak wędzony łosoś z bagietką)
- Planujesz dłuższe przechowywanie (wędzenie na zimno może trwać 2-3 tygodnie w lodówce, gorące 5-7 dni)
- Zależy Ci na głębokim, złożonym aromacie drewna (zimny dym przenika głębiej bez "spalania" smaku)
- Pracujesz z ryba tłustymi jak łosoś, węgorz, makrela (tłuszcz pięknie wiąże dym)
Kiedy wybrać wędzenie na gorąco?
- Potrzebujesz szybkiego rezultatu (4-8 godzin zamiast 1-3 dni)
- Chcesz produktu gotowego do natychmiastowego spożycia
- Pracujesz z chudymi rybami jak pstrąg, dorsz (mniej tłuszczu = krótsza obróbka)
- Preferujesz jędrniejszą, bardziej "grillową" konsystencję
W tradycyjnej polskiej kuchni wędzenie na zimno rezerwowane jest dla "królów" wędzonek: łososia, węgorza, boczku i kiełbas suszonych. To metoda dla cierpliwych, ale efekt jest nieporównywalny.
Jakie Ryby Najlepiej Nadają Się Do Wędzenia Na Zimno?
Nie każda ryba sprawdzi się w wędzeniu na zimno. Kluczowa jest zawartość tłuszczu, struktura mięsa i naturalny smak. Oto lista sprawdzonych gatunków z Pomorza:
Ryby Morskie - Królowe Wędzenia Na Zimno
1. Łosoś (gwiazdor wędzarni)
Najczęściej wybierany gatunek, idealny dla początkujących. Wysoka zawartość tłuszczu omega-3 (10-15%) sprawia, że dym wiąże się idealnie, tworząc intensywny aromat. Duże filety (500-800g) ułatwiają obróbkę. Wędzenie trwa 24-48 godzin. Cena: 50-70 zł/kg (świeży, filet).
Pro tip: Wybieraj "dziki" łosoś atlantycki, a nie hodowlany - ma mocniejszy smak i jędrniejsze mięso.
2. Makrela (klasyka Pomorska)
Tłusta (12-18% tłuszczu), aromatyczna, z wyraźnym smakiem morza. Małe ryby (200-400g) wędzisz w całości, co skraca czas przygotowania. Wędzenie trwa 12-24 godziny. Cena: 15-25 zł/kg (świeże, całe).
Watch out: Makrela szybko traci świeżość - kupuj od sprawdzonego dostawcy, najlepiej bezpośrednio z kutru.
3. Śledź (tradycja Bałtycka)
Tłusty (8-12%), dostępny, tani. Wędzony śledź to podstawa stołu pomorskiego - idealny do sałatek, past i na kanapki. Wędzenie trwa 12-18 godzin. Cena: 8-15 zł/kg (świeże, całe).
4. Flądra i halibut (ekskluzywne, dla zaawansowanych)
Chudsze ryby (3-5% tłuszczu), wymagają starannej pracy z marynatą i krótszego wędzenia (8-12 godzin). Delikatny smak, biały kolor mięsa. Cena: halibut 80-120 zł/kg, flądra 30-50 zł/kg.
Ryby Słodkowodne - Lokalne Skarby
5. Pstrąg (bezpieczny wybór dla początkujących)
Średnio tłusty (5-7%), dostępny w hodowlach regionalnych. Małe pstrągi (200-300g) wędzisz w całości, większe (500-800g) można filetować. Wędzenie trwa 12-24 godziny. Cena: 25-35 zł/kg (hodowlany, świeży).
6. Węgorz (król wędzonek słodkowodnych)
Ekstremalnie tłusty (18-25% tłuszczu!), o intensywnym, niemal "maślanym" smaku. Trudny w obróbce (śliski, wymaga specjalnego noża), ale efekt oszałamiający. Wędzenie trwa 48-72 godziny. Cena: 80-120 zł/kg (świeży, polski węgorz).
Pro tip: Węgorz wymaga dłuższego marynowania (36-48h) i suszenia (8-12h) ze względu na grubą skórę i tłustość.
7. Karp i sandacz (sezonowe, jesienno-zimowe)
Chude ryby (2-4% tłuszczu), łatwo wysychają - wymagają naprzemiennego wędzenia i przerw na "relaks". Wędzenie trwa 8-16 godzin. Cena: karp 12-18 zł/kg, sandacz 30-45 zł/kg.
Zasada złota: Im tłuściejsza ryba, tym lepiej zniesie długie wędzenie na zimno. Dla początkujących polecam łososia, makrelę lub pstrąga - trudno je "zepsuć", a efekt zawsze robi wrażenie.
Wybór Drewna - Dlaczego Drewno Wiśniowe?
Rodzaj drewna to jedna z najważniejszych decyzji w wędzeniu. Wybór drewna decyduje o aromacie, kolorze i intensywności dymu. W Pomorskim tradycyjnie używa się trzech gatunków - wiśniowego, olchowego i dębowego.
Drewno Wiśniowe - Numer 1 w Polskim Wędzeniu
Drewno wiśniowe (lub czereśniowe) to absolutny standard w tradycyjnym polskim wędzeniu. Dlaczego?
- Słodkawy, delikatny aromat - wiśnia nie dominuje smaku ryby, a subtelnie go podkreśla. Dodaje nutę orzechową i lekko owocową, bez goryczy.
- Piękny złoty kolor - dym z wiśni nadaje wędzonce ciepły, karmelowy odcień (nie brązowy jak dąb, nie pomarańczowy jak olcha).
- Niska zawartość żywicy - wiśnia nie "pluje" żywicą (w przeciwieństwie do sosny czy świerka), co eliminuje gorzkawy smak.
- Dostępność - wiśnia rośnie w całej Polsce, łatwo zdobyć wysuszone gałęzie lub zrębki.
Jak przygotować drewno wiśniowe?
- Zdobądź gałęzie wiśni (średnica 3-8 cm) lub zrębki (dostępne w sklepach wędzarniczych)
- Drewno MUSI być wysuszone minimum 2 lata (wilgotność poniżej 20%) - świeże drewno daje gorzki dym
- Usuń korę (zawiera żywicę i gorzknie w wysokiej temperaturze)
- Porąb na kawałki 5-10 cm lub użyj trocin (dla wędzenia na zimno lepsze są trociny - wolniej się tlą)
Alternatywy: Olcha i Dąb
Olcha - klasyka Pomorza, używana od wieków w wędzarniach nadbałtyckich. Daje lekko orzechowy, intensywny aromat i pomarańczowo-czerwony kolor. Idealna do makreli, śledzi i ryb morskich o mocnym smaku. Wadą jest intensywność - łatwo "przepędzić" rybę (zbyt długie wędzenie da gorzki posmak).
Dąb - dla zaawansowanych, daje mocny, wyrazisty aromat z nutami whisky i wanilii. Stosuj go ostrożnie - w nadmiarze dominuje rybę. Idealny do węgorza, łososia i mięs. Dąb nadaje ciemnobrązowy kolor.
NIE używaj: ❌ Sosny, świerku (żywica = gorzki smak), ❌ Drewna malowanego/lakierowanego (toksyczne opary), ❌ Drewna z impregnacją chemiczną (szkodliwe dla zdrowia).
Proporcje drewna: Dla 5 kg ryb potrzebujesz ok. 2-3 kg wiórów lub trocin drewna wiśniowego. Wędzenie na zimno wymaga powolnego, ciągłego dymu przez 24-48 godzin - zaplanuj zapas drewna z marginesem.
Proces Przygotowania Ryb - Marynata, Solenie i Suszenie
Przygotowanie ryby to 70% sukcesu wędzenia. Świeża ryba to podstawa - jeśli kupisz rybę "starą", żadna marynata jej nie uratuje. Sprawdź świeżość: oczy błyszczące (nie matowe), skrzela czerwone (nie szare), zapach morza (nie amoniaku), ciało jędrne (nie wiotkie).
Krok 1: Czyszczenie i Filetowanie (0.5-1 godzina)
Małe ryby (pstrąg, makrela 200-400g) wędzisz w całości - wypatrosz, usuń skrzela i płukaj w zimnej wodzie. Duże ryby (łosoś, węgorz 500g+) filetuj wzdłuż kręgosłupa, zostawiając skórę (chroni mięso przed wysychaniem). Większe filety (500-800g) będą wędzić się równomierniej niż całe ryby.
Pro tip: Nie usuwaj skóry - pełni ona rolę bariery ochronnej. Dym wnika przez mięso, a skóra zapobiega przesuszeniu.
Krok 2: Marynata Solna - Mokra vs Sucha (12-24 godziny)
Solenie to kluczowy etap - usuwa wilgoć z ryby, zabija bakterie i wzmacnia smak. Masz dwa podejścia:
A) Marynata mokra (solanka) - tradycyjna metoda Pomorska
Przepis na 5 kg ryb:
- 2 litry zimnej wody
- 200-250g soli morskiej (10-12% roztwór - "mocna" solanka)
- 2 łyżki cukru trzcinowego (równoważy słoność, podkreśla dym)
- 5-6 liści laurowych
- 10 ziaren ziela angielskiego
- 1 łyżeczka pieprzu czarnego
- 3 ząbki czosnku (opcjonalnie, dla intensywności)
Rozpuść składniki w garnku, zagotuj, ostudź do temperatury pokojowej. Zalej rybę w naczyniu plastikowym lub szklanym (nie aluminiowym!), przykryj i trzymaj w lodówce 12-24 godziny (zależnie od grubości). Małe filety (200-300g) = 12h, duże (500-800g) = 24h.
B) Marynata sucha (solenie na sucho) - dla zaawansowanych, intensywniejszy smak
Przepis na 1 kg ryb:
- 50g soli morskiej (gruba, nie jodowana)
- 20g cukru trzcinowego
- 1 łyżeczka zmielonego białego pieprzu
- Opcjonalnie: szczypta kopru, tymianku lub jałowca
Wymieszaj składniki, posyp obficie filety z obu stron. Ułóż w naczyniu, przykryj folią i trzymaj w lodówce 12-18 godzin. Sucha marynata wyciąga więcej wilgoci - efekt jest bardziej "koncentrowany" i intensywny.
Uwaga: Po marynowaniu ZAWSZE opłucz rybę w zimnej wodzie i osusz ręcznikiem papierowym. Zbyt dużo soli na powierzchni da gorzkawy, przesłony smak.
Krok 3: Suszenie - Najważniejszy Etap (2-6 godzin)
To absolutnie krytyczny etap, którego początkujący ZAWSZE ignorują - i tu popełniają największy błąd. Suszenie tworzy pellicle - cienką, lekko klejącą błonę białkową na powierzchni ryby. Ta błona jest kluczem do prawidłowego wędzenia:
- Wiąże dym - bez pellicle dym "spływa" po mokrej rybie, nie wnikając w mięso
- Zatrzymuje wilgoć w środku - zapobiega wysuszeniu wnętrza
- Nadaje piękny, równy kolor - bez plam i przebarwień
Jak prawidłowo suszyć?
- Zawieś filety na hakach lub połóż na kratach (nigdy bezpośrednio na blacie - musi krążyć powietrze)
- Umieść w chłodnym, przewiewnym miejscu (10-15°C) z wentylatorem (opcjonalnie, ale przyspiesza proces)
- Suszyć 2-6 godzin, aż powierzchnia będzie matowa, lekko klejąca i sucha w dotyku
- Sprawdź gotowość: palcem dotknij mięso - powinno być suche, lekko lepkie (jak taśma klejąca), ale nie mokre
Pro tip: W warunkach domowych suszyć możesz w lodówce bez pokrywy (powolne, ale pewne - 8-12 godzin) lub w chłodnym pomieszczeniu z wentylatorem (szybsze, 2-4 godziny). NIGDY nie suszyć w pełnym słońcu - temperatura powyżej 20°C uruchomi proces psucia.
Temperatura i Czas Wędzenia - Sztuka Cierpliwości
Wędzenie na zimno to maraton, nie sprint. Proces trwa 24-72 godziny zależnie od gatunku ryby, grubości fileta i intensywności dymu. Kluczowe jest utrzymanie stałej, niskiej temperatury 15-25°C - powyżej 30°C wchodzisz w strefę "na ciepło", co zmienia konsystencję.
Kontrola Temperatury - Najważniejsza Umiejętność
W tradycyjnej wędzarni murowanej (takiej jak w Farmageddon Wędzarnia) palenisko jest odseparowane od komory wędzenia - dym płynie przez tunel, ostygając naturalnie. W wędzarniach domowych (beczki, szafy) kontrolujesz temperaturę poprzez:
- Dystans źródła dymu od ryby - minimum 50 cm (bliżej = cieplej)
- Ilość trocin - mniej trocin = mniej gorąca = więcej dymu przy niższej temperaturze
- Wentylacja - otwarte drzwiczki/kominy chłodzą komorę
- Pora dnia - wędź nocą lub wczesnym rankiem (temperatura zewnętrzna 10-15°C pomaga)
Termometr to Twój najlepszy przyjaciel. Nie ma "wędzenia na oko" - kup termometr kuchenny z sondą (20-40 zł) i umieść go na wysokości ryby. Temperatura w komorze NIGDY nie powinna przekroczyć 27°C przez dłuższy czas.
Czas Wędzenia Dla Popularnych Gatunków
Łosoś (filety 500-800g): 24-48 godzin
Pierwsza 24h: intensywne nasycenie dymem. Po 24h sprawdź kolor (złoty, karmelowy) i aromat. Jeśli chcesz bardziej intensywnego smaku, kontynuuj kolejne 12-24h.
Makrela (całe ryby 200-400g): 12-24 godziny
Mniejsze ryby = szybsze nasycenie. Po 12h makrela jest już gotowa, ale 24h da głębszy, bardziej złożony smak.
Węgorz (filety/całe 300-800g): 48-72 godziny
Najtłuściejsza ryba wymaga najdłuższego wędzenia. Gruba skóra spowalnia wnikanie dymu, więc bądź cierpliwy. Efekt jest niesamowity.
Pstrąg (całe/filety 200-500g): 12-24 godziny
Uniwersalna ryba - 12h dla delikatnego smaku, 24h dla intensywnego.
Śledź (małe całe 100-200g): 8-16 godzin
Najmniejsze ryby, najszybsze nasycenie. Idealne dla niecierpliwych początkujących.
Zasada: Po 2/3 czasu wędzenia otwórz wędzarnię, sprawdź kolor i aromat. Jeśli ryba jest zbyt blada, kontynuuj wędzenie. Jeśli złoty kolor i intensywny zapach - gotowe. Lepiej lekko niedowedziź niż przewędzić - za mocny dym daje gorzkawy smak.
Przerwy w Wędzeniu - Technika "Relaks"
Profesjonalni wędzarze robią przerwy co 8-12 godzin - wygaszają dym, otwierają wędzarnię na 2-3 godziny, pozwalając rybie "odpocząć". Ten zabieg:
- Wyrównuje wilgoć wewnątrz fileta
- Zapobiega przesuszeniu powierzchni
- Daje czas na wniknięcie dymu w głąb mięsa
Nie jest to konieczne dla krótkich wędzeń (8-12h), ale przy długich (48-72h) znacząco poprawia jakość.
Przechowywanie Wędzonek - Jak Zachować Świeżość?
Gratulacje - Twoja wędzinka jest gotowa! Teraz kluczowe jest prawidłowe przechowywanie, żeby zachować aromat, konsystencję i bezpieczeństwo.
Natychmiastowe Przechowywanie Po Wędzeniu
1. Wietrzenie (2-4 godziny)
Nie pakuj ryby od razu po wędzeniu! Zawieś ją w chłodnym, przewiewnym miejscu na 2-4 godziny. Pozwala to:
- Wyrównać wilgoć w środku
- Pozbyć się nadmiaru dymu na powierzchni (zbyt "szorstki" smak)
- Ostudzić rybę do temperatury pokojowej przed schłodzeniem
2. Chłodzenie w lodówce (2-4°C)
Po wietrzeniu zapakuj rybę i umieść w najchłodniejszej części lodówki (dolna półka, z dala od drzwi). Trwałość:
- Wędzenie na zimno (łosoś, węgorz, makrela): 14-21 dni w lodówce
- Po otwarciu opakowania: 2-3 dni
- Zamrażarka (-18°C): 6 miesięcy (traci nieco konsystencji, ale zachowuje smak)
Metody Pakowania
A) Papier pergaminowy + folia aluminiowa (tradycyjnie, dla krótkiego przechowywania 5-7 dni)
Zawiń rybę w papier pergaminowy (nie przykleja się, przepuszcza minimalnie powietrze), następnie w folię aluminiową. Tania, prosta metoda, ale nie idealna dla dłuższego przechowywania.
B) Vacuum seal (profesjonalnie, 14-21 dni)
Pakowanie próżniowe usuwa cały tlen, zatrzymując rozwój bakterii i pleśni. Wydłuża świeżość o 2-3 razy. Pakowarka próżniowa to inwestycja (150-300 zł), ale obowiązkowa dla regularnego wędzenia.
C) Zamrażanie (długoterminowo, 6 miesięcy)
Jeśli masz więcej wędzonek niż zdążysz zjeść, zamroź je:
- Zapakuj w worki próżniowe lub folię aluminiową + worki strunowe (podwójne pakowanie)
- Etykietuj: gatunek, data wędzenia, waga
- Zamroź w temp. -18°C lub niższej
- Rozmrażaj powoli w lodówce przez 12-24 godziny (nigdy w mikrofalówce - traci konsystencję)
Oznaki Zepsucia - Kiedy Wyrzucić Wędzonkę?
Nawet przy prawidłowym przechowywaniu ryba może się zepsuć. Wyrzuć ją natychmiast jeśli:
- ❌ Zapach kwaśny, gnilny lub amoniakalny (zdrowa wędzinka pachnie dymem + rybą)
- ❌ Śluzowata, lepka powierzchnia (bakterie)
- ❌ Biała, zielona lub czarna pleśń (nie "obrzynaj i jedz" - wyrzuć całość)
- ❌ Zmiana koloru na szary, brązowy lub zielonkawy
- ❌ Data przydatności minęła o więcej niż 2 dni
Bezpieczeństwo przede wszystkim: Wędzenie na zimno NIE gotuje ryby - bakterie są zabijane przez sól i suszenie, ale proces nie jest tak skuteczny jak gotowanie. Zawsze sprawdzaj świeżość i przechowuj w odpowiedniej temperaturze.
Najczęstsze Błędy Początkujących - Czego Unikać?
Po 15 latach praktyki w Farmageddon Wędzarni widziałem wszystkie możliwe błędy. Oto TOP 7, które kosztują najbardziej (i jak ich uniknąć):
Błąd #1: Brak Suszenia Przed Wędzeniem
Problem: Mokra ryba = dym nie wiąże się, nierówny kolor, mdły smak.
Rozwiązanie: ZAWSZE suszyć 2-6 godzin do momentu utworzenia pellicle (lepka, sucha powierzchnia).
Błąd #2: Za Wysoka Temperatura
Problem: Temperatura >30°C "gotuje" rybę, zmieniając konsystencję z delikatnej na suchą, łamliwą.
Rozwiązanie: Termometr z sondą + wentylacja. Wędź nocą lub w chłodne dni (temperatura zewnętrzna 10-15°C).
Błąd #3: Używanie Świeżego lub Niewysuszonego Drewna
Problem: Świeże drewno (wilgotność >25%) daje gorzki, kwaśny dym.
Rozwiązanie: Drewno musi być suszone min. 2 lata (sprawdź: powinno pękać z trzaskiem, nie zginać się). Kupuj od sprawdzonych dostawców wędzarniczych.
Błąd #4: Przewędzanie - Za Długo, Za Intensywnie
Problem: Po 48-72h ryba jest ciemnobrązowa, gorzka, przesuszona.
Rozwiązanie: Sprawdzaj co 12 godzin - kolor powinien być złoty, nie brązowy. Lepiej lekko niedowedziać niż przewędzić. Możesz zawsze kontynuować wędzenie, ale nie "odwędzisz" przepędzonej ryby.
Błąd #5: Nierówna Grubość Filetów
Problem: Cienkie części przesychają, grube są niedowędzone.
Rozwiązanie: Filetuj równomiernie (grubość 2-3 cm w najgrubszym miejscu). Małe filety (<300g) wędź oddzielnie od dużych (>500g), żeby nie przekroczyć czasu.
Błąd #6: Zbyt Krótkie Marynowanie
Problem: Ryba ma mdły smak, szybko się psuje (sól nie wytrawi bakterii).
Rozwiązanie: Minimum 12h dla małych filetów, 24h dla dużych. Nigdy poniżej 10% roztworu soli (200g na 2L wody).
Błąd #7: Nieświeża Ryba Na Wejściu
Problem: Żadna marynata nie uratuje starej ryby - będzie cuchnąca, szara, niesmaczna.
Rozwiązanie: Sprawdzaj świeżość: oczy błyszczące, skrzela czerwone, zapach morza, ciało jędrne. Kupuj od sprawdzonych dostawców, najlepiej bezpośrednio z hodowli/kutrów. Wędź maksymalnie 24-48h po złowieniu.
Podsumowanie - Twoja Pierwsza Wędzinka Na Zimno
Tradycyjne wędzenie na zimno to jedna z najbardziej satysfakcjonujących umiejętności kulinarnych. Wymaga cierpliwości, precyzji i zrozumienia podstawowych zasad, ale efekt przewyższa wszystkie oczekiwania. Jedwabista konsystencja, głęboki aromat drewna wiśniowego, złoty kolor - to coś, czego nie kupisz w supermarkecie.
Kluczowe zasady do zapamiętania:
- Wybierz tłuste ryby (łosoś, makrela, węgorz) - łatwiej się wędzi, lepszy smak
- Zawsze suszyć 2-6h przed wędzeniem - pellicle to klucz do sukcesu
- Utrzymuj temperaturę 15-25°C przez cały czas - termometr jest obowiązkowy
- Używaj drewna wiśniowego suszonego min. 2 lata - żadnego świeżego drewna!
- Wędź 24-48h dla większości ryb - lepiej niedowedziać niż przewędzić
- Przechowuj w lodówce (2-4°C) max. 14-21 dni lub zamroź na 6 miesięcy
Jeśli nie masz własnej wędzarni lub wolisz skorzystać z profesjonalnego sprzętu i doświadczenia, Farmageddon Wędzarnia oferuje usługę wędzenia na zamówienie. Przynieś własne ryby, a my je wywedzimy tradycyjną metodą na drewnie wiśniowym w murowanej wędzarni z kontrolą temperatury i wilgotności. Obsługujemy całe Pomorze - od Trójmiasta po Lębork i Słupsk. Ceny od 15 zł/kg, minimalne zamówienie 5 kg. Skontaktuj się z nami i poznaj smak prawdziwej tradycji!
